Avukatlık, kamu hizmeti ve serbest meslektir. Avukat, yargının kurucu unsuru olan savunmayı temsil eder. Hukuk kurallarının tam olarak uygulanması avukatlığın amacıdır. Avukatlık görevini ifa eden avukatın hukuk kurallarını uygularken pozitif hukuk uygulayıcısı olarak, yetkilerinin kaynağını pozitif hukukta göstermesi gerekir. Avukatların örnek çıkarabilme yetkileri, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu ve tapu müdürlükleri bağlamında açıklanmıştır.
Avukatların örnek çıkarabilme yetkileri, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 56/1.fıkrası, “Usulüne uygun olarak düzenlenen ve avukata verilmiş olan vekaletname 52 nci maddede yazılı dosyada saklanır. Avukat, bu vekaletnamenin örneğini çıkarıp aslına uygunluğunu imzası ile onaylayarak kullanabilir. Avukatın çıkardığı vekaletname örnekleri bütün yargı mercileri, resmi daire ve kurumlar ile gerçek ve tüzel kişiler için resmi örnek hükmündedir.” şeklinde pozitif hukuk normu olarak düzenlenmiştir. Avukat, kendisine verilen dava vekaletnamesini dosyada muhafaza edecek ve gerektiğinde onaylayarak kullanabilecektir. Avukat, bütün yargı mercileri, resmi daire ve kurumlar ile gerçek ve tüzel kişilere, kendisine verilmiş olan vekaletnameyi onaylayarak ibraz edebilir, söz konusu onaylı vekaletname resmi örnek hükmündedir. Nitekim, avukatlar, dava vekaletnamelerini onaylayarak tapu müdürlüklerinde yapılan işlemlerde de kullanabilir.
1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 56/2.fıkrası,” Asıllarının verilmesi kanunda açıkça gösterilmeyen hallerde avukatlar, takip ettikleri işlerde, aslı kendilerinde bulunan her türlü kâğıt ve belgelerin örneklerini kendileri onaylayarak yargı mercileri ile diğer adalet dairelerine verebilirler.” şeklindeki pozitif hukuk normunun ne anlama geldiğini belirleyebilmek için 56/1.fıkra ile kıyaslama yapmamız gerekmektedir. Asıllarının verilmesi kanunda açıkça gösterilmemişse, avukatların takip ettikleri işlerde aslı kendinde bulunan her türlü kâğıt ve belgelerin örneklerini kendilerinin onaylamasını izin veriyor, fakat 56/1.fıkradan farklı olarak sınırlama /kısıtlama (Limitation) getiriyor. Birinci kısıtlama, asıllarının verilmesi kanunda açıkça gösterilmemişse bu yetki kullanılabilecektir. İkinci kısıtlama, avukat onayladığı belgeleri sadece yargı mercileri ile diğer adalet dairelerine verebilecektir. 56/1.fıkrada, avukatın kendi dava vekaletnamesinin onaylı örneği bütün yargı mercileri, resmi daire ve kurumlar ile gerçek ve tüzel kişiler için resmi örnek hükmünde olduğu halde, 56/2.fıkra gereğince avukat onayladığı belgeleri sadece yargı mercileri ile diğer adalet dairelerine verebilecektir.
Konuyu somut örneklerle şu şekilde açıklayabiliriz. Birincisi, avukat, tapu iptal ve tescil davası nedeniyle müvekkilinde aldığı vekaletnameyi, söz konusu mahkeme kararının tapu sicilinde uygulanması işleminde onaylayarak kullanabilir. Avukatın dava vekaletnamesini onaylayarak tapu müdürlüklerinde kullanması 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 56/1.fıkrası hükmüne uygundur. İkincisi, avukat, miras intikaline ilişkin dosyasında bulunan mirasçılık belgesini onaylayarak, tapu müdürlüğünde intikal işleminde kullanamaz. Çünkü, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 56/2.fıkrası gereğince avukatın onayladığı belgeler sadece yargı mercileri ile diğer adalet dairelerine verebilir, tapu müdürlüklerine verilemez. Tapu müdürlüklerinin, yargı mercileri ile diğer adalet daireleri arasında yer almadığı kesindir.
Sonuç olarak, tapu müdürlükleri bağlamında, avukatların örnek çıkarabilme yetkilerine ilişkin, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 56/1. ve 56/2. fıkralarının kapsamı ve özellikle 56/2.fıkranının sınırlama/kısıtlamalarının yukarıda açıkladığımız şekilde uygulanması gerekir.
Mustafa KARAATMACA /trtapukadastro Yazarı
