Ölünceye kadar bakmak ve görüp gözetmek şartiyle yapılan akitlerin şekli ve bunların usulüne göre yapılmış olup olmadıkları hakkındaki müfettiş raporu ve bu konuya dair mahkemelerden verilmiş olan kararlar tetkik edildi.
Gerek müfettişin raporundan ve gerekse elde edilen mahkeme kararlarından bu türlü akitlerin şekline uygun olmaması bakımından mahkemelere intikal eden davaların akdin iptali ile neticelendiği anlaşılmaktadır.
Borçlar Kanununun 512 nci maddesinin birinci fıkrası ölünceye kadar bakma mukavelesi mirasçı nasbını tazammur etmese bile miras mukavelesi şeklinde tanzim olunacağı ve Medenî Kanunun 492 nci maddesinin resmi vasiyet şeklinde tanzim olunmadıkça muteber olamıyacağı ve Medenî Kanunun 479 uncu maddesi de “Vasiyet senedi, iki şahıs huzurunda Sulh Hâkimi, noter veyahut kanunen bu husus ile tavzif edilen memur tarafından tanzim edilir” hüküm ve kaidesini koymuştur.
Ölünceye kadar bakma mukavelelerini kanunun 479 ve müteakip maddelerindeki tarifat dairesinde sulh hâkimi ve noterin tanzim etmesi bu akitlerin itibarını sağlamak bakımından gerekli ise de; bugün için devlet teşkilâtımızda münhasıran buhusus için vazifelendirilmiş bir memur bulunmadığı ve Borçlar Kanunun 513 ücnü maddesi ölünceye kadar bakma akdiyle diğer tarafa bir gayrimenkulün temlikini tecviz etmiş olduğu ve Tapu Kanununun 26 ncı maddesi de mülkiyete ve mülkiyetin gayri aynî haklara müteallik resmî senetlerin tapu sicil muhafız ve memurları tarafından yapılacağı hüküm ve kaidesini koymuş bulunduğu cihetle ölünceye kadar bakma mukavelesi gayrimenkul mülkiyetinin intikali mahiyetinde olduğundan böyle bir mukavelenin tapu sicil muhafız veya memuru tarafından resmî senede bağlanmasına ve tescil edilmesine Borçlar Kanununun atfettiği Medenî Kanunun resmî vasiyet ve miras mukavelesine taallûk eden hükümleri mani olmamakla beraber tapu sicil muhafız ve memurlarını Medenî Kanunun 492 ve 479-484 üncü maddelerini gözönünde tutarak tanzim edecekleri mukavele ile hem şekle uygun bir akit yapması ve hemde gayrimenkul mülkiyetinin diğer tarafa temlikini sağlaması için bir mahzur yoktur.
Diğer taraftan, tapu memurlarının usulüne uygun bir şekilde tanzim edilmiş yani miras mukavelesi şeklinde noter tarafından düzenlenmiş bir bakma akdi mukavelesini tescil etmesinde de bir mani görülememektedir.
Ölünceye kadar bakma mukavelesinin tapu sicil muhafız ve memurlarının şekline uygun bir şekilde yapmaları için:
1 -Resmî senet usulü tatbik edilen tapu idarelerinin ölünceye kadar bakma akdinin tespit olunan şekline uygun yapmaları gerekir.
2 -Eğer bu mukaveleler noterden tanzim ettirilmiş ise buna istinaden temlik olunacak gayrimenkullerde mülkiyetin nakline matuf tanzim olunacak resmî senetlerde bu mukavelelere atıf yapılmak suretiyle akdin sıhhatini temin etmeleri ve bu mukaveleleri evrakı müspite olarak saklamaları lâzımdır.
3 -Resmî senet usulü tatbik edilmeyen idarelerde ise, kanunun tarifatına uygun bu türlü mukaveleleri tanzimine eldeki zabıt defterleri müsait olmadığından, bu gibi yerlerde ölünceye kadar bakma mukavelesinin noterlere tanzim ettirilmesi ve buna istilzam ettirdiği temlik akdi için zabıt defterinin iktisap sütununda bu mukavelelere atıf yapılması zarurî olduğu gibi ilgili bu mukavelenin tapu sicil muhafız ve memurluğunca yapılmasını talep eyledikleri takdirde mukavele mahiyeti zabıt defterinin iktisap sütununda ilişik numunesi veçhile izah edilmekle beraber akit tablosunda alacaklının tahriri ve borçlunun kabulü ile şahitlerin imzalarının alınması ve memurun da buna göre imza ve tasdik etmesi ve bu husustaki broşürün de gözönünde tutulması icap eder.
Yukarıdaki esaslar dairesinde yapılması için ilişik olarak sunulan (……….) adet tamimin ilinize bağlı tapu sicil muhafız ve memurluklarına tebliğine müsaade buyurulmasını rica ederim.
Genel Müdür Y.
